Ter nagedachtenis aan Thich Nhat Hanh wil ik in deze blog één van de wijsheden die ik via hem heb mogen krijgen met je delen. Thich Nhat Hanh was een inspirerende leraar met een bijzonder simpele en vertederende manier van wijsheid doorgeven, een vredestichter, een fervente dichter en schrijver, en vooral een groot voorbeeld in de hele wereld door zijn bijzondere belichaming van mindfulness, vrede en mededogen.

De lessen en inzichten die hij heeft doorgegeven zijn talrijk, maar wat naar mijn mening zeer toepasselijk is voor deze tijd, is er één die over verandering gaat. Alles heeft een tijdelijke aard en is dus vergankelijk, alles is aan verandering onderhevig. Dit geldt voor alles: bloemen, planten, bergen, politieke regimes, lichamen, gevoelens, percepties, mentale formaties en zelfs bewustzijn. We kunnen niets vinden dat blijvend is.

Verandering is meer dan een concept. Het is de essentie van het leven. Leven is veranderen. Zonder verandering zou het leven niet kunnen bestaan. Zonder verandering zou een rups nooit een vlinder worden. Zonder verandering zouden onze kinderen er niet zijn… Zonder verandering zou alle schoonheid die we op dit moment ervaren nooit kunnen bestaan.

In ons dagelijks leven zijn we ervan overtuigd dat verandering de oorzaak is van ons lijden: je ervaart veel verdriet of je voelt je je schuldig wanneer je relatie stuk loopt; je voelt je afgedankt wanneer de organisatie waar je werkt gaat reorganiseren, waardoor je eigen plek overbodig wordt; je voelt je tot je kern gekwetst wanneer jouw ooit zo lief en genegen tiener respectloos of afstandelijk doet, etc. etc.

Het is echter niet de verandering zelf die ons doet lijden. Wat we doorgaans bestempelen als lief/ perfect/ veilig/  gelukkig/ mooi/ etc. zijn zaken waar we  vooral aan willen vastklampen. We willen absoluut niet dat hier maar iets aan veranderd wordt en dus ervaren we pijn zodra hier wel verandering in komt. Een ‘ongewenste’ verandering zien we als de oorzaak van de pijn die we niet willen voelen en we gaan ons ertegen verzetten. Dit verzet zorgt ervoor dat we nog meer pijn ervaren. Kortom, we lijden en we ervaren pijn omdat we willen dat dingen permanent zijn, terwijl ze dat niet zijn.

Je zou je nu afvragen: wat kan ik hiermee? Inzicht in de essentie van het leven helpt je de werkelijkheid te zien zoals hoe die is: Leven is veranderen. Alles is vergankelijk. Wanneer je de essentie van het leven inziet, kun je leren met aandacht te leven en waarde van welke verandering dan ook te appreciëren.

Wanneer je bewust bent van de vergankelijkheid van ons lichaam, zul je beter voor jezelf zorgen. Scheiding hoeft geen oorlog te worden als je je ex kunt waarderen voor de liefde die je ooit samen hebt gedeeld en als je inziet dat er ook tijd is voor jezelf om aan je eigen ontwikkelingen te werken. De relatie met je tiener(s) zal niet langer een gevecht zijn zodra je beseft welke groeifasen je kind allemaal doormaakt en nog gaat meemaken; Je zult elke fase zelfs koesteren. ‘Re-organisatie’ zorgt ervoor dat een bedrijf in de markt kan blijven ontwikkelen, en zo helpt/ forceert het jou ook om zelf te ontwikkelen, ook al zie je op het moment zelf niet zo…. Verandering leert ons “diep” te leven en zo elk moment, en alles om ons heen en in onself, te waarderen. Wanneer we aandacht hiervoor beoefenen, zullen we minder angst ervaren, minder lijden en dus meer van het leven genieten.

Niet tegen verandering kunnen is ook heel begrijpelijk. Als mens zijn we eenmaal zo gebouwd dat alles zo min mogelijk energie moet kosten, en verandering brengt eenvoudigweg veel te weeg en vraagt dus om veel energie. Bij verandering komt veel onzekerheid kijken. Ook wanneer je veel zin hebt in een nieuwe fase van je leven, kan het een hele uitdaging zijn om verandering te waarderen. Word dus niet boos op jezelf als je moeite hebt met veranderingen. Blijf kalm, omring jezelf met mensen en dingen die je motiveren en zet kleine stappen. Voordat je het weet word je ook frisser en liefdevoller, niet alleen voor de veranderingen maar vooral ook voor jezelf.